Dieta alergika

Alergie przestały byś ostatnimi czasy zarezerwowane dla świata ludzkiego. Coraz większa liczba zwierząt domowych reaguje uczuleniem na substancje lotne (kurz, pyłki roślin), pokarmowe (białko) lub stałe (nikiel, beton). Duży odsetek spośród wszystkich zachorowań stanowią alergie na składniki zawarte w pożywieniu. Poniższy artykuł traktuje właśnie o nich.

Co powoduje alergię pokarmową ?

Nie ma jednego typu substancji uczulających. Nazwa "alergeny" obejmuje szerokie spektrum różnego typu cząsteczek, które w mniejszym lub większym stopniu destabilizują reakcje systemu immunologicznego. Za substancje bardziej uczulające uważa się te, które wywołują odczyn alergiczny u ponad połowy badanej populacji.
Niewątpliwie do substancji silnie alergennych należą białka - tak roślinne, jak i zwierzęce. Najmniej szkodliwa wydaje się w tym kontekście jagnięcina. W roślinach silnie uczulające białko mogą zawierać strączkowe, pomidory, a także pszenica (gluten). Także wiele chemicznych dodatków i substancji konserwujących, tak powszechnie dziś stosowanych w przemyśle żywieniowym, sprzyja powstawaniu alergii.

Przyczyny

Trudno dokładnie określić przyczyny powstania reakcji alergicznej. Jest to odpowiedź systemu immunologicznego na pojawienie się cząsteczek alergizujących. Jej schemat polega na wytworzeniu przez organizm tzw. przeciwciał, które wiążą się z "przybyłymi" antygenami (cząsteczkami alergizującymi). Wynikiem tego połączenia są różnego rodzaju stany zapalne - od zwykłego kataru, po grożący utratą życia wstrząs anafilaktyczny.
Częstokroć alergia występuje dopiero po długotrwałej ekspozycji na czynnik uczulający - np. przy ciągłej obecności jednego składnika w diecie, o którym nie wiedziano, że nie sprzyja gospodarce danego organizmu. Do powstawania odczynu uczuleniowego może także przyczynić się zła kondycja jelit (np. spowodowana infekcją bakteryjną). Nieszczelna wyściółka śluzowa w jelicie powoduje przenikanie do krwi toksyn, a także drobin, będących pozostałościami po procesach metabolicznych. One także są szkodliwe dla organizmu.
Wynika z tego, że alergia na pewien określony czynnik nie musi być wrodzona i może ujawnić się w późniejszym wieku.

Objawy

U zwierząt dominują objawy skórne - świąd, wysypka, swędzenie, czasem miejscowe linienie. Psy mogą wygryzać aż do krwi swędzące miejsca, co sprzyja infekcjom bakteryjnym i zwiększa dyskomfort zwierzaka.
Często reaguje również sam układ pokarmowy. Zdarzają się biegunki, nudności, wymioty, zbyt częste oddawanie kału. Zwierzę może stać się apatyczne, osowiałe. Długotrwała, nieleczona alergia prowadzi, mimo przyjmowania odpowiedniej ilości pokarmu, do wyniszczenia organizmu. Zwierzę chudnie, jego sierść staje się matowa. Istnieje prawdopodobieństwo depresji.
Sygnały ze strony układu oddechowego (katar, astma) występują u zwierząt rzadziej niż u ludzi.
Objawy alergii nie należą do charakterystycznych, co oznacza, że jej zdiagnozowanie obejmuje także wykluczenie innych przyczyn zaistniałego stanu rzeczy. Podobne reakcje organizmu można bowiem zaobserwować przy nadwrażliwości lub nietolerancji pokarmowej, także przy problemach związanych z gruczołem tarczycy.

Dieta eliminacyjna

Podstawą leczenia alergii jest wykluczenie z jadłospisu czynników uczulających. U psów stosuje się tzw. dietę eliminacyjną. Polega ona na zastąpieniu dotychczasowego pożywienia wartościowym, nieuczulającym pokarmem. Następnie, po kilku tygodniach od rozpoczęcia diety, dodaje się kolejno (np. raz na tydzień) po jednym, nowym składniku. Te, które nie uczulają pozostają w jadłospisie. Inne się eliminuje. Ta dość żmudna metoda przynosi dobre efekty. Istotne znaczenie dla celnego rozpoznania produktów wywołujących u naszego pupila alergię ma konsekwencja i wnikliwa obserwacja zachowań psa.
Ustalanie zawartości diety zwierzęcia alergicznego powinno być konsultowane z lekarzem weterynarii. Zazwyczaj skomponowany na nowo jadłospis obowiązuje zwierzę do końca życia.

Skład diety dla alergików

Jako źródło białka wprowadza się zazwyczaj mięso, którego pies do tej pory nie jadł (np.jagnięcinę) i zboże o niskiej zawartości glutenu (ryż). Dodatkowo warzywa, zaliczane do grupy mniej uczulających. Taka baza pokarmowa, koniecznie wsparta zalecaną przez weterynarza suplementacją, może stanowić punkt wyjścia do prób prowokacyjnych - podawania nowego składnika, podejrzanego o powodowanie alergii (np. jaja, mleko) i wnikliwej obserwacji reakcji psa.
Pamiętajmy, że od ustalonej już diety alergicznej nie można stosować odstępstw - może to skutkować nawrotem reakcji ze strony układu immunologicznego.

Karmy dla alergików

Specjalistyczne karmy dla psów alergicznych i z nadwrażliwością pokarmową cieszą się wśród opiekunów zwierząt dużym powodzeniem. Są wygodne w użyciu i nie wymagają suplementacji. Ich skład, skomponowany tak, aby zaspokajał specyficzne potrzeby psiego alergika, zawiera przede wszystkim niskouczulające białko, złożone węglowodany wysokiej jakości, dobry błonnik oraz zestaw witamin i składników mineralnych. Duże znaczenie ma obecność (w odpowiednich do siebie proporcjach) nienasyconych kwasów tłuszczowych, korzystnie wpływających na łagodzenie skórnych odczynów uczuleniowych.
Niektóre karmy zawierają białko hydrolizowane, lepiej strawne i nieuczulające. Koniecznie należy zwrócić uwagę na to, czy w opisie karmy (nawet hypoalergicznej) wymieniono składniki, na które nasz pupil reaguje symptomatycznie. Niejednokrotnie komercyjny produkt, którego nazwa sugeruje obecność jedynie jagnięciny i ryżu (lamb&rice), zawiera dodatkowo uczulające białko drobiu czy pszeniczny gluten.
U niektórych zwierząt występują bardzo silne i specyficzne alergie pokarmowe. W takich przypadkach dobór odpowiedniej karmy nie zawsze jest możliwy. Z pomocą może przyjść wówczas psi dietetyk, który przy ścisłej współpracy z weterynarzem i opiekunem zwierzęcia opracuje dietę, która - nie uczulając - zapewni psu odpowiednią ilość składników odżywczych.

BARF dla alergików

Dieta BARF dla psa ma wielu zwolenników. Propagatorzy idei karmienia zwierząt surowym, odpowiednim biologicznie jedzeniem, twierdzą, że taki jadłospis skutecznie eliminuje podatność zwierzęcia na wiele schorzeń, w tym na alergię. Niewątpliwie warto bliżej przyjrzeć się temu sposobowi żywienia w nowym świetle. Być może akurat nasz alergiczny pupil zasmakuje w tak przygotowanej diecie.
BARF poświęcony jest osobny artykuł na portalu BARF dla alergików Vetopedia.

Karma wegetariańska

Ciekawym rozwiązaniem wydaje się być także zastosowanie w diecie psa z alergią karmy wegetariańskiej. Chociaż większość lekarzy weterynarii odnosi się do takiego pomysłu sceptycznie, dla wielu uczulonych zwierząt bezmięsna dieta jest jedyną tolerowaną przez organizm. Choć wydaje się to sprzeczne z naturą (psy mają przewód pokarmowy drapieżników), są opiekunowie, którzy chwalą sobie ten sposób żywienia swoich pupili.
Karmy wegetariańskie są powszechnie dostępne w internecie. Wiele z nich sporządzonych jest z certyfikowanych, ekologicznych składników. Zawierają one zestaw niezbędnych składników odżywczych oraz minerałów. Według ocen właścicieli zwierzęta karmione w ten sposób są szczuplejsze i bardziej żywotne. Znikają u nich symptomy uczulenia.
Nie istnieją jeszcze badania, które wykazałyby konsekwencje długofalowego wpływu diety wegetariańskiej na zdrowie zwierząt domowych.

Właściciel zwierzęcia z alergią nie znajduje się w łatwej sytuacji. Wiedza na temat specjalistycznego żywienia jest jednak tak szeroko rozpowszechniona (publikacje książkowe, internet), że każdy ma szansę do niej dotrzeć. Zapewnienie odpowiedniej diety uczulonemu zwierzakowi znacząco wpływa na jakość jego, a co za tym idzie i opiekuna, życia.