Cukrzyca

Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem metabolicznym charakteryzującym się zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej, białkowej spowodowanej całkowitym lub względnym niedoborem insuliny.

cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem metabolicznym charakteryzującym się zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej, białkowej spowodowanej całkowitym lub względnym niedoborem insuliny.

Insulina jest hormonem produkowanym przez trzustkę. Dzięki temu hormonowi następuje pobieranie glukozy z krwi przez komórki mięśniowe, wątrobowe tłuszczowe. Dzięki temu mechanizmowi organizmowi dostarczana jest energia potrzebna do wszelkich procesów życiowych. Przy zaburzeniu tych mechanizmów następuje występowanie bardzo wysokiego poziomu cukru we krwi i usuwanie go przez nerki. Organizm pozbawiony tego podstawowego źródła energii musi pobierać ją z rozpadu tłuszczu i białka. Powoduje to stopniowe wyniszczenie organizmu. Jednocześnie tworzą się ciała ketonowe - produkty zatruwające zwierze.

Wyróżnia się trzy typy cukrzycy:

1. cukrzyca insulinozależna.

Jest to o najczęstsza forma cukrzycy u psów i stanowi ok. 95% przypadków. Przyczyną jej są: zapalenie trzustki, choroby autoagresywne oraz schorzenia dziedziczne. Charakterystyczna jest tu predylekcja rasowa. Najczęściej chorują: pudle, jamniki, PONy.

2. cukrzyca insulinoniezależna.

Często związana z otyłością. Jest ona związana z brakiem reakcji receptorów insulinowych na insulinę.

3. cukrzyca wtórna

występuje najczęściej przy chorobach endokrynogennych, stosowaniu hormonów (sterydów, środków antykoncepcyjnych).

Występowanie: - cukrzyca występuje najczęściej u psów starszych 7-9 letnich (chyba że jest wrodzona wtedy w wieku 1-2 lat)
- U suk 3-krotnie częściej niż u psów. Bardzo często rozpoczyna się po cieczce.

Objawy

• Nadmierne pragnienie
• Wielomocz
• Wzmożony apetyt
• Postępujące chudnięcie
• Zaćma cukrzycowa, która rozwija się w ciągu kilku miesięcy, ale może powstać też w ciągu jednej doby.
• Towarzyszące cukrzycy choroby skóry i układu moczowego.

Oprócz charakterystycznych objawów w rozpoznaniu największe znaczenie ma badanie krwi na zawartość w niej glukozy. Zwykle wynosi ona grubo powyżej 200mg/% przy normie 100mg/%. Cukier obecny jest również w moczu. Wyniki innych badań też są podwyższone i są związane z uszkodzeniem wątroby, nerek i wikłających stanów zapalnych.

Leczenie

cukrzyca jest chorobą nieuleczalną.
Nasze działania skupiają się na utrzymaniu odpowiedniego poziomu cukru we krwi i zapewnienie w miarę komfortowego życia naszym pupilom.
W leczeniu cukrzycy najczęściej stosuje się insulinę.
Istnieje kilka rodzajów insuliny o różnym czasie działania. W praktyce najczęściej stosuję się insulinę lente o średnim czasie działania. Szczyt działania tej insuliny wystepuje najczęściej po 6-8 h Niestety nie u każdego psa działanie jest takie same w związku z tym zaleca się wykonanie krzywej cukrowej, które określa jaką powinno się zastosowć dawke insuliny i kiedy występuje szczyt działania. Niestety nie wszystkie lecznice wykonują to badanie. Można je zrobić w większych placówkach posiadających na miejscu laboratorium. Jeśli szczyt działania insuliny przypada po 6-8 godzinach to insulinę stosuje się 1 raz dziennie. Jeśli szczyt jest poniżej 5 godziny od podania to należy podawać 2x dziennie lub zmienić insulinę. Jeśli chodzi o dawkowanie to musi ustalić je lekarz w zależności od wielkości zwierzęcia. W związku z tym że insulinę dawkuję się na kg/mc, a przy cukrzycy następuje utrata masy ciała co 2 tygodnie należy zwierze dokładnie zważyć by zweryfikować dawkę insuliny.

Żywienie

Drugim bardzo ważnym zagadnieniem w kontroli cukrzycy jest żywienie.
Zwierze powinno dostawać pokarm o stałej zawartości energetycznej.
Zalecany jest pokarm zawierający bardzo wysokiej jakości białko i łatwo strawne węglowodany. Można stosować również gotowe karmy dla psów z cukrzycą.
Maja one jednak wady (są drogie i niezbyt chętnie zjadane przez psy).
Zaleca się podać 25% pokarmu na 30 minut po podaniu rannym insuliny. Następna porcja przypada w szczycie działania insuliny a więc po 6-8h i wtedy należy podać pozostałe 75% pokarmu.
U zwierząt przyzwyczajonych do nocnych posiłków można zastosować 25% śniadanie, 50% obiad i 25% kolacja.
Reżim pokarmowy trzeba ściśle utrzymywać gdyż zmiana żywienia powoduje skoki cukru we krwi, kwasice metaboliczną i śpiączkę.

Ruch

Trzecią bardzo istotną rzeczą przy kontroli cukrzycy jest stały wydatek energetyczny zwierzęcia a więc zapewnienie stałej aktywności ruchowej. Nadmierny ruch powoduje zwiększone spalanie cukru i może doprowadzić do hipoglikemii czyli nadmiernego spadku cukru we krwi.

Hipoglikemia

Hipoglikemia-Nadmierny spadek cukru we krwi może spowodować utratę przytomności.

Należy ją rozróżnić od tzw: śpiączki cukrzycowej gdzie utrata przytomności jest spowodowana nadmiarem cukru w krwi.

Objawy hipoglikemii:
• utrata przytomności,
• szybkie narastanie objawów,
• podwyższona temperatura ciała,
• bladość błon śluzowych,
• wzmożone odruchy,
• rozszerzone źrenice,
• reakcja na podanie glukozy lub cukru (zwierze po podaniu glukozy bardzo szybko powraca do przytomności)
Dlatego bardzo istotne jest aby właściciel był przygotowany na taki stan i zawsze miał przy sobie kilka kostek cukru.
W takich sytuacjach należy podać doustnie cukier w kostkach lub roztwór cukru uważając aby zwierzak się nie zachłysnął.
Absolutnie nie podawać czekolady.

Śpiączka cukrzycowa

Objawy śpiączki cukrzycowej:

• objawy narastają powoli,
• obniżona temperatura ciała,
• osłabienie odruchów,
• błony śluzowe nastrzykane i suche,
• charakterystyczny zapach acetonu z jamy ustnej świadczący o kwasicy,
• źrenice prawidłowe,
• brak reakcji na podanie glukozy czy cukru (podanie glukozy nie zaszkodzi zwierzęciu).

Niezwykle istotna przy cukrzycy jest stabilizacja hormonalna samicy.
W związku z tym że absolutnym przeciwskazaniem jest stosowanie antykoncepcji hormonalnej pozostaje więc sterylizacja chirurgiczna.
Bez tego zabiegu możemy zapomnieć o jakiejkolwiek kontroli cukru we krwi mimo stosowania insuliny. W leczeniu cukrzycy niezmiernie ważne jest zrozumienie tej choroby przez właściciela i ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym pieska. Właściciel musi się nauczyć samodzielnie wykonywać wkłucia. Najlepiej aby pierwszy raz wykonał je w obecności lekarza

Stosowanie insuliny

Chciałbym też podać kilka istotnych uwag odnośnie stosowania insuliny:

• Insulinę należy przetrzymywać w lodówce (w pozycji leżącej).
• Otwartą ampułkę można używać góra 30-40 dni.
• Nie można insuliny absolutnie silnie mieszać gdyż bardzo szybko traci swoje właściwości (należy delikatnie mieszać ruchami kolistymi).
• Insuliny wieprzowe można rozcieńczać roztworem soli fizjologicznej (rozcieńczona insulina może być używana góra 2 tygodnie).
• Strzykawki do podawania insuliny można użyć góra 4 razy (potem plastik strzykawki wchodzi w reakcje z insuliną i ta traci wartość).

Niezwykle istotny też jest okresowy pomiar glukozy przez właściciela.
W związku z tym zaleca się aby właściciel zaopatrzył się w glukometr i sprawdzał poziom cukru (zwłaszcza w momentach pogorszenia się stanu psa). Krew do takiego pomiaru właściciel pobiera nakłuwając małżowinę uszną psa. Inną metodą jest badanie moczu testami paskowymi na zawartość cukru i ciał ketonowych.
Raz na 6 tygodni dobrze jest wykonać badanie laboratoryjne krwi na zawartość glukozy (powinno się badać w szczycie działania insuliny a więc w 6-8 godzin po podaniu).
I wspominana przeze mnie już kontrola masy ciała zwierzaka (ważymy co 2 tygodnie notując wagę w zeszycie).
Dzięki tak prowadzonemu zwierzęciu zapewnimy mu kilka lat życia w miarę dobrych warunkach zdrowotnych.
Nie leczona lub źle leczona cukrzyca zazwyczaj w ciągu kilku miesięcy kończy się śmiercią.

lek. wet. Zbigniew Mozga
Vetmozga

data publikacji artykułu: 2007-11-27

Popularne teraz

Komentarze