Dermatofitoza świnek morskich

Czynnikiem etiologicznym grzybicy skóry jest zwykle Trichophyton mentagrophytes, rzadziej Microsporum spp. Zarażenie może nastąpić drogą bezpośrednią lub pośrednią. Pierwotnym źródłem zarażenia są przede wszystkim zwierzęta chore (wykazują największe siewstwo), w mniejszym stopniu bezobjawowi nosiciele i ozdrowieńcy. Wtórnym źródłem jest środowisko przebywania zwierząt, a także wspólny sprzęt używany do pielęgnacji. Spory grzybów występują na łupieżu, martwym naskórku, ściółce. Wektorem choroby mogą być inne gatunki zwierząt (np. psy, koty, myszy, szczury), a także człowiek. Czynnikami predysponującymi do zachorowania są: stres (np. niewłaściwe obchodzenie się ze zwierzątkiem), złe warunki zoohigieniczne (np. mokra, zbyt rzadko wymieniania ściółka, niewłaściwa wentylacja), niedożywienie (np. wady zgryzu, karma złej jakości), inne równolegle występujące choroby.

Dermatofitoza świnek morskich

Czynnikiem etiologicznym grzybicy skóry jest zwykle Trichophyton mentagrophytes, rzadziej Microsporum spp. Zarażenie może nastąpić drogą bezpośrednią lub pośrednią. Pierwotnym źródłem zarażenia są przede wszystkim zwierzęta chore (wykazują największe siewstwo), w mniejszym stopniu bezobjawowi nosiciele i ozdrowieńcy. Wtórnym źródłem jest środowisko przebywania zwierząt, a także wspólny sprzęt używany do pielęgnacji. Spory grzybów występują na łupieżu, martwym naskórku, ściółce. Wektorem choroby mogą być inne gatunki zwierząt (np. psy, koty, myszy, szczury), a także człowiek. Czynnikami predysponującymi do zachorowania są: stres (np. niewłaściwe obchodzenie się ze zwierzątkiem), złe warunki zoohigieniczne (np. mokra, zbyt rzadko wymieniania ściółka, niewłaściwa wentylacja), niedożywienie (np. wady zgryzu, karma złej jakości), inne równolegle występujące choroby.

Zależnie od sprawności układu odpornościowego danego osobnika przebieg choroby, a przy tym objawy kliniczne, mogą być różne. Przebieg bezobjawowy świadczy o znakomitych zdolnościach obronnych organizmu, taka świnka czuje się bardzo dobrze, ale w wyniku długotrwałego siewstwa stanowi zagrożenie dla innych osobników. W przebiegu miejscowym proces chorobowy obejmuje skórę oraz jej wytwory. Na początku zmiany pojawiają się najczęściej na nosie, później w okolicy oczu, uszu, warg, obwodowych częściach kończyn. Rzadziej choroba rozprzestrzenia się na grzbiet i inne części ciała. Początkowo obserwuje się okrągłe lub owalne wyłysienia, które rozprzestrzeniają się i łączą przyjmując kształt nieregularny. Skóra w obrębie świeżych ognisk jest zaczerwieniona. W starszych zmianach zaczerwienienie zwykle występuje tylko na obrzeżu, skóra jest pogrubiona, łojotokowa. Choroba może, ale nie musi przebiegać ze świądem. Najczęściej pojawia się on w wyniku wtórnych zakażeń bakteryjnych, co skutkuje samouszkodzeniem skóry, powstawaniem krost, ropni i strupów. Najgroźniejsza formą dermatofitozy jest postać uogólniona, w przebiegu której dochodzi do przełamania bariery skórnej, zostają zaatakowane różne narządy wewnętrzne, a w wyniku ich uszkodzenie może dojść do śmierci chorego zwierzątka. Postać uogólniona występuje rzadko i najczęściej dotyczy osobników bardzo osłabionych innymi schorzeniami.

Rozpoznanie

Rozpoznanie grzybicy opiera się między innymi na badaniu mikroskopowym skóry i zeskrobin z obrzeża zmian, przy czym ważna jest analiza objawów klinicznych, gdyż zarodniki grzybów mogą występować fizjologicznie na skórze. Ponadto przeprowadza się hodowle na specjalnych podłożach przeznaczonych do wzrostu dermatofitów, np. podłoże Sabourauda. Pomocne może być także badanie lampą Wooda, jednak wynik dodatni otrzymuje się tylko przy Microsporum canis i nie zawsze jest on miarodajny.

Leczenie

Leczenie grzybicy można podzielić na miejscowe oraz ogólne, przy czym najlepsze efekty uzyskuje się poprzez łączenie tych dwóch typów. Miejscowo wykorzystuje się różne preparaty zawierające środki przeciwgrzybicze (enilkonazol, klotrimazol, ketokonazol). Stosuje się kąpiele lub pędzlowanie zmienionych chorobowo miejsc z odpowiednią częstotliwością przez określony czas. Wspomagająco, np. przy silnym łojotoku, używane są szampony z chlorheksydyną, która ma fantastyczne właściwości odkażające. Szampon najlepiej pozostawić na jakiś czas na skórze przed spłukaniem. Leczenie ogólne polega na podawaniu środków przeciwgrzybiczych, np. itrakonazolu drogą doustną. Dodatkowo wspomaga się układ odpornościowy immunostymulatorami w formie doustnej bądź iniekcyjnej oraz wzmacnia barierę ochronną skóry suplementami zawierającymi kwasy tłuszczowe. Leki powinny być podawane jeszcze minimum przez 2 tygodnie po ustąpieniu zmian skórnych i/lub uzyskania ujemnego wyniku badań laboratoryjnych. Na rynku istnieją także inaktywowane szczepionki zawierające szczepy Trichophyton spp. i Microsporum spp. Szczepionki kojarzone są z zapobieganiem wystąpieniu choroby, jednak w tym przypadku mogą być stosowane zarówno do leczenia klinicznej formy grzybicy, jak i profilaktycznie. Zdania co do jej stosowania są podzielone, część lekarzy weterynarii uważa, że dają one jedynie chwilową poprawę stanu klinicznego, jednak nie leczą, a wręcz szkodzą, gdyż zaszczepione zwierzę jest pozornie zdrowe i nadal pozostaje siewcą. Nie należy leczyć zwierząt na własną rękę, gdyż źle dawkowane leki przeciwgrzybicze mogą doprowadzić do uszkodzenia wątroby lub nerek, a kąpiele w złych stężeniach leków zamiast pomóc, pogłębią problemy skórne.

Zapobieganie

Zapobieganie rozwojowi choroby oraz jej rozprzestrzenianiu polega na izolacji chorych zwierząt, odkażaniu środowiska przebywania zwierząt, odpowiednim żywieniu (szczególnie NKT, wit.C, Zn) oraz zapewnieniu odpowiednich warunków utrzymania w celu ograniczenia stresu środowiskowego.

data publikacji artykułu: 2014-08-17

Popularne teraz

Komentarze