Weterynaria

Pierwsze zapiski historyczne o leczeniu zwierząt pochodzą z 3000 p.n.e. z Mezopotamii i dotyczą pierwszego w historii lekarza weterynarii o imieniu Urlugaledinna. W starożytnej Grecji leczeniu zwierząt poświęcał uwagę Hipokrates. Około 500 p.n.e. jako pierwszy dokonywał sekcji zwierząt dla celów naukowych Alkmeon. Arystoteles opisał niektóre choroby zwierząt, m.in. wściekliznę psów i nosaciznę koni.

Medycyna weterynaryjna (potocznie weterynaria) - część nauk medycznych traktująca o chorobach zwierząt, ich leczeniu oraz profilaktyce, higienie produktów pochodzenia zwierzęcego oraz zajmująca się ochroną ludzi przed chorobami pochodzenia odzwierzęcego.

Początki weterynarii

Pierwsze zapiski historyczne o leczeniu zwierząt pochodzą z 3000 p.n.e. z Mezopotamii i dotyczą pierwszego w historii lekarza weterynarii o imieniu Urlugaledinna. W starożytnej Grecji leczeniu zwierząt poświęcał uwagę Hipokrates. Około 500 p.n.e. jako pierwszy dokonywał sekcji zwierząt dla celów naukowych Alkmeon. Arystoteles opisał niektóre choroby zwierząt, m.in. wściekliznę psów i nosaciznę koni.

Pierwszy szpital dla zwierząt powstał w Indiach za panowania króla Aśoki w III w. p.n.e. W średniowieczu na rozwój weterynarii wpływ wywarło szereg dzieł, m.in. Canon medicinae Avicenny, Anatomia del cavallo C. Ruiniego, opisy rozmaitych chorób zwierząt, m.in. w 1494 pierwszy opis ospy owiec F. Rabelais’go. W 1711 Włoch G.M. Lancisi pierwszy rozpoznał rinderpest (chorobę bydła).

Pierwszą uczelnią weterynaryjną była Wyższa Szkoła Weterynarii w Lyonie, założona w 1762 przez C. Bourgelata. W latach 70. XVIII w. powstały następne w Szwecji, w Hanowerze w Niemczech, w Danii oraz w Wiedniu.

W Polsce pierwszą książką o leczeniu zwierząt była Sprawa a lekarstwa końskie królewskiego kowala Conrada (1532). Pierwszą polską Szkołę Weterynaryjną założył w 1823 L.H. Bojanus przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wileńskiego. W 1840 w Warszawie powstała Szkoła Weterynaryjna, pod naciskami zaborcy zrusyfikowana i przemianowana w 1873 na Instytut Weterynaryjny. 1881 utworzono we Lwowie Szkołę Weterynarii, 1898 przekształconą w Akademię Weterynaryjną. 1927 otwarto Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim, przeniesiony 1952 do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. 1945 w Puławach powstał Instytut Weterynarii, placówka naukowo-badawcza obejmująca szereg pracowni i zakładów naukowych, m.in. mikrobiologii, higieny zwierząt, anatomii patologicznej, parazytologii i chorób inwazyjnych, chorób bydła, świń, drobiu, ryb, owadów użytkowych, technologii i kontroli leków weterynaryjnych, badania produktów zwierzęcych.

Nauki podstawowe to zespół dziedzin obejmujących całość procesów zachodzących w prawidłowo funkcjonującym organizmie, a także wyjaśniające zachodzenie procesów chorobowych. Przygotowują lekarza weterynarii do zrozumienia zasady działania organizmu zwierzęcego. Należą do nich:

Nauki kliniczne to zespół nauk ściśle ukierunkowanych na jedną dziedzinę zainteresowań. Ich opanowanie przygotowuje lekarza weterynarii do sprawnego działania w kierunku profilaktyki, diagnozy i leczenia poszczególnych schorzeń zwierząt.

Kształcenie lekarzy weterynarii

Studia na kierunku weterynaria w polskich uczelniach trwają 5,5 roku (wyjątek od Deklaracji Bolońskiej) jako jednostopniowe studia magisterskie zakończone uzyskaniem tytułu lekarza weterynarii, równorzędnego z tytułem magistra. Obecnie lekarzy weterynarii w Polsce kształci się na następujących uczelniach:

* Akademia Rolnicza w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Uprawnienia dydaktyczne pozwalające kształcić w zakresie nauk weterynaryjnych, a także nadawać tytuły:

* lekarza weterynarii (lek. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM
* doktora nauk weterynaryjnych (dr n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM Ph.D.
* doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych (dr hab. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Assistant Professor, DVM Ph.D.
* profesora nauk weterynaryjnych (prof. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Professor, DVM Ph.D.

posiadają w Polsce:

* Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach (nie nadaje tytułów lek. wet)
* Akademia Rolnicza w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
* Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Specjalizacje lekarsko-weterynaryjne

* Choroby przeżuwaczy
* Choroby koni
* Choroby trzody chlewnej
* Choroby psów i kotów
* Choroby drobiu oraz ptaków ozdobnych
* Choroby zwierząt futerkowych
* Użytkowanie i patologia zwierząt laboratoryjnych
* Choroby ryb
* Choroby owadów użytkowych
* Choroby zwierząt nieudomowionych
* Rozród zwierząt
* Chirurgia weterynaryjna
* Radiologia weterynaryjna
* Prewencja weterynaryjna i higiena pasz
* Higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego
* Weterynaryjna diagnostyka laboratoryjna
* Epizootiologia i administracja weterynaryjna

Struktura weterynarii w Polsce

Zakładami leczniczymi dla zwierząt wg ustawy są:

* gabinet weterynaryjny
* przychodnia weterynaryjna
* lecznica weterynaryjna
* klinika weterynaryjna

We wszystkich wyżej przedstawionych zakładach, oprócz lekarzy weterynarii mogą być również zatrudniani technicy weterynarii, którzy posiadają kwalifikacje do wykonywania niektórych czynności weterynaryjnych.

Przy Wydziałach Medycyny Weterynaryjnej również funkcjonują kliniki weterynaryjne, które są jednocześnie jednostkami naukowo-dydaktycznymi, jak i zakładami lecznictwa zwierząt. Są to wysoce rozbudowane jednostki, zatrudniające wyspecjalizowanych we wszystkich dziedzinach weterynaryjnych lekarzy weterynarii, doktorów, doktorów habilitowanych, jak i profesorów nauk weterynaryjnych. Takie kliniki są zazwyczaj również wyposażone w wysoce specjalistyczne urządzenia diagnostyczne, jak chociażby tomograf komputerowy.

W całej Polsce funkcjonuje również Państwowa Inspekcja Weterynaryjna, która pełni nadzór nad mleczarniami, rzeźniami, i wszystkimi innymi zakładami trudniącymi się produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego.

W każdym województwie zostali również powołani lekarze weterynarii, którzy również sprawują nadzór weterynaryjny na danym terenie. Są to:

* powiatowi lekarze weterynarii
* wojewódzcy lekarze weterynarii
* granicznymi lekarzami weterynarii

Nadzór nad Państwowa Inspekcją Weterynaryjną w kraju sprawuje zatrudniony w randze ministra Główny Lekarz Weterynarii.

Wszyscy czynni lekarze weterynarii należą do samorządu zawodowego w postaci Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej.Zajmuje się on sprawowaniem nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii.

Centralnym laboratorium referencyjnym akredytowanym przez Unię Europejską w dziedzinie weterynarii jest Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

data publikacji artykułu: 2007-10-12

Popularne teraz

Komentarze