Kampylobakterioza

Kampylobakterioza - wywołują ją bakterie Campylobacter, występujące w liczbie ponad 20 gatunków i podgatunków. Najczęściej izolowane u ludzi i zwierząt to C.coli i C.jejuni ( rzadziej C. lari i C. upsaliensis ). Drobnoustrój ten odkryty został w przedostatniej dekadzie XIX w. przez austriackiego pediatrę Theodora Echericha, prowadzącego badania nad florą jelitową niemowląt.

Wywołują ją bakterie Campylobacter, występujące w liczbie ponad 20 gatunków i podgatunków. Najczęściej izolowane u ludzi i zwierząt to C.coli i C.jejuni ( rzadziej C. lari i C. upsaliensis ). Drobnoustrój ten odkryty został w przedostatniej dekadzie XIX w. przez austriackiego pediatrę Theodora Echericha, prowadzącego badania nad florą jelitową niemowląt.
Odnotowano dwie grupy zwiększonego ryzyka zachorowań - dzieci do lat czterech i młodzi ludzie w okolicach dwudziestego roku życia. Zarazić się można przez bezpośredni kontakt ze zwierzętami - siewcami, ale także za pośrednictwem zakażonej gleby czy wody. Popularne są zarażenia droga pokarmową - spożycie mięsa drobiowego poddanego niewystarczająco dokładnej obróbce termicznej skutkować może zainfekowaniem organizmu. Niebezpieczne bywa też niepasteryzowane mleko.
Do życia Campylobacter potrzebuje przede wszystkim stosunkowo wysokiej temperatury (ok.40 st.C. ) i ograniczonego dopływu tlenu ( w granicach 3 - 10 % ). Preferencja ta sprawia, że namnażanie bakterii poza układem pokarmowym zwierzęcia lub człowieka jest bardzo ograniczone, praktycznie niemożliwe. Zmiany temperatury, zamarzanie, zmienne ph otoczenia, zbyt duże natlenienie, a przede wszystkim zbyt mała wilgotność zdecydowanie zmniejszają zdolność zarazków do przetrwania.
Zjadliwość patogenów wynika z ich zdolności ruchu ( posiadają rzęskę ruchową, zdecydowanie ułatwiającą kolonizację jelita ), ale przede wszystkim z umiejętności penetrowania błony śluzowej jelita i wnikania do wnętrza enterocytów ( komórek jelita cienkiego ). Pozwala im to znaleźć schronienie przed reakcjami układu immunologicznego. Niektóre szczepy Campylobacter potrafią także produkować toksyny.
Patogeny te rozwijać się mogą w układzie pokarmowym właściwie każdego zwierzęcia, jednak najczęściej izolowane są z organizmów ptaków. Bardzo szybko infekcja rozprzestrzenia sie na wszelkiego rodzaju fermach hodowlanych - przez kontakt bezpośredni, ściółkę, pokarm, wodę.

U psów i kotów częstość występowania Campylobacter waha się od kilku do kilkudziesięciu procent. Bakterie izolowano zarówno od zwierząt z biegunką ( charakterystyczne szczególnie dla bardzo młodych osobników ) jak i od tych nie reprezentujących żadnych objawów. Jak widać, nasi pupile mogą stanowić poważny rezerwuar drobnoustrojów.
kampylobakterioza stanowi w ostatnich latach dość poważny problem epidemiologiczny w krajach rozwiniętych. Po 2000 r. Campylobacter stał się najczęstszym powodem zakażeń pokarmowych na terenie Unii Europejskiej. Większość zachorowań ma charakter sporadyczny ( w odróżnieniu od epidemicznego ) i wynika ze spożycia zakażonego mięsa drobiowego. Istotnym rezerwuarem choroby jest również dzikie ptactwo, będące dla ludzi bezpośrednim i pośrednim źródłem zakażenia.

Objawy

Najczęściej występuje zapalenie jelit, przypominające salmonellozę. Czasem występuje zakażenie ogólne - mamy wówczas do czynienia z bólami brzucha, podwyższoną temperaturą i powiększeniem wątroby. Czas inkubacji wynosi 2 do 10 dni. Później najczęściej pojawia się biegunka, czasem z domieszką krwi. Niewykluczone jest zapalenie stawów czy opon mózgowo - rdzeniowych. Zdarzają się także powikłania na tle autoimmunologicznym - np.GBS ( rodzaj choroby uszkadzającej nerwy ).

Diagnoza i leczenie

W ostrych przypadkach choroba bywa błędnie diagnozowana jako zapalenie wyrostka robaczkowego - wówczas niezbędna jest hospitalizacja. Najczęściej jednak przebieg jest w miarę łagodny, a wyzdrowienie następuje po kilku dniach. Bakterie mogą być jednak wydalane z kałem nawet jeszcze przez kilka tygodni.
Leczenie przeprowadza się przy pomocy antybiotyków.

Zapobieganie

* zwalczanie kampylobakteriozy u zwierząt hodowlanych
* przestrzeganie zasad higieny w zakładach przetwórstwa mięsa
* ochrona i badanie jakości wody pitnej
* przestrzeganie zasad higieny osobistej
* częste mycie rąk
* regularne kontrole stanu zdrowia zwierząt domowych w przychodni weterynaryjnej
* unikanie kąpieli w zbiornikach wodnych nie mających statusu kąpieliska


data publikacji artykułu: 2010-03-15

Popularne teraz

Komentarze