Oswajanie gadów

Amatorzy terrarystyki często zniechęcają się do hodowli z powodu trudności w obsłudze niektórych gadów. Są to zwierzęta, którym trzeba poświęcić zdecydowanie więcej czasu na przyzwyczajenie się do obecności człowieka. Niektóre gatunki oswajają się łatwiej, inne nie mają do tego predyspozycji. Jednak zdarza się, że gekon toke je z pęsety, a legwan zielony syczy i bije ogonem. Oprócz predyspozycji gatunkowych, ważne jest zachowanie opiekuna oraz indywidualny charakter danego zwierzęcia.

Korzyści wynikające z oswajania

Oswojone zwierze jest zdecydowanie łatwiejsze w hodowli. Nie płoszy się i nie rozbija w panice o wystrój zbiornika. Ponad to, oswojony gad ułatwia wiele innych czynności takich jak złapanie gada, aplikowanie różnych preparatów leczniczych oraz badanie u lekarza weterynarii.

Przyzwyczajenie gadów do obecności człowieka jest dużym wyzwaniem dla początkującego terrarysty, ponieważ jest to zadanie pracochłonne i wymaga cierpliwości. Najczęściej oswaja się młode osobniki, które nie mają tak sprawnie funkcjonującego układu immunologicznego jak starsze okazy, dodatkowo stres obniża jego sprawność. Dlatego też, proces należy przeprowadzić z wyczuciem.

Etapy oswajania

Najważniejszym etapem jest aklimatyzacja. Po zakupie zwierzęcia i przetransportowaniu go do terrarium należy zostawić zwierzę w spokoju. Gad musi nabrać pewności siebie w nowym lokum, nie można go chwytać i płoszyć. Podczas aklimatyzacji zdarza się, że gad nie chce pobierać pokarmu. Jest to powszechne zjawisko, jednak po kilku dniach powinien wrócić apetyt. W adaptacji do nowego terrarium pomoże zasłonięcie wszystkich szyb i ograniczenie obsługi do minimum. Zwykle zwierzęta się przełamują i pobierają pokarm. Proces aklimatyzacji jest połączony z kwarantanną. Jeżeli w tym czasie zwierzę stanowczo odmawia pokarmu, jest apatyczne i chudnie, to trzeba udać się do lekarza weterynarii. Jeśli zacznie pobierać pokarm należy odsłonić szyby i spędzać dużo czasu w pobliżu terrarium wykonując łagodne ruchy, np. czytać książkę.

Zwierzęta w tym czasie są bardzo płochliwe, mogą również wykazywać agresję. Podczas aklimatyzacji młode legwany, które nie mają gdzie się ukryć, zamykają oczy, co jest oznaką lęku. U oswojonej iguany zamykanie oczu podczas głaskania, świadczy o zaufaniu do opiekuna.

Okres ten może trwać od kilku dni do 2-3 miesięcy, w zależności od indywidualnego charakteru zwierzęcia. Na tym etapie gad uczy się, że obecność człowieka nie stanowi zagrożenia. Jeśli jaszczurka zacznie swobodnie poruszać się po terrarium, nie reagując na obecność opiekuna, to można rozpocząć kolejny etap oswajania.

Druga część polega na oswojeniu z zapachem i dotykiem opiekuna. W tym celu trzeba częściej wkładać ręce do terrarium tak, aby nie straszyć gada, można również włożyć kawałek ubrania (bez dodatków w postaci perfum). Na tym etapie zwierzę powinno podchodzić do człowieka, nie wolno samemu go łapać.

Następny etap związany jest z dotykaniem zwierzęcia podczas karmienia. W tym celu skłaniamy gada, aby sam podszedł do opiekuna i zjadł część karmy z pęsety, a potem spróbować z ręki. Nie wolno podawać w taki sposób całego posiłku, co jakiś czas w ogóle rezygnując z tej formy karmienia. Można próbować pogłaskać gada podczas prac porządkowych, jeśli jednak ucieka, nie należy go drażnić Gad ma skojarzyć człowieka z pozytywnym momentem, a nie z posiłkiem. Jeśli tak się stanie, to wyczuwając zapach pożywienia na dłoniach prawdopodobnie zaatakuje i dotkliwie pogryzie.

W momencie, gdy z powodzeniem daje się dotykać i pobiera pokarm z ręki można spróbować podnosić go w terrarium. Zwabiamy zwierzę karmą i umieszczamy ją w takim miejscu, aby jaszczurka sama weszła na rękę. Łapanie od góry jest nieskuteczne, ponieważ będzie utożsamiane z atakiem drapieżnika. Zwierzę powinno czuć się pewnie, dlatego nie przytrzymujemy i nie ściskamy gada. Podczas odstawiania, lekko odchylamy dłoń sprawiając, że zwierzę tracąc równowagę samo z niej zejdzie. Odrywanie jaszczurek z przylgami jest niebezpieczne, ze względu na możliwość ich uszkodzenia.

Gady szybko dziczeją. Jeśli zaniechamy brania na ręce, to z czasem nasz wysiłek pójdzie na marne i cały proces będzie trzeba powtarzać. Należy pamiętać, że małych gadów najlepiej nie wyciągać z terrarium bez potrzeby. Ze względu na swoją niewielka powierzchnię szybko tracą ciepło. Ponad to, łatwiej zrobić mu krzywdę

Pet lizard

Niektóre gatunki nie mają predyspozycji do oswojenia i cały proces kończy się na pierwszym etapie. Do tego typu gatunków zaliczyć można gekona toke, który jest agresywną jaszczurką i często zdarzają się ugryzienia. Dla niedoświadczonych terrarystów, chcących rozpocząć hodowlę zwierząt egzotycznych, proponuje agamę brodatą, gekony lamparcie. Są to łagodne zwierzęta, odporne na drobne błędy terrarysty, szybko oswajające się i o ciekawym behawiorze. Ich hodowla nie jest skomplikowana. Jaszczurki posiadające te cechy, nazywane są pet lizard.