Zatkanie okrężnicy grubej

Zatkanie odwodnioną treścią pokarmową jest najczęstszą postacią niedrożności tego odcinka jelita. Niedrożność ta może być przyczyną 7% wszystkich morzysk diagnozowanych u koni. Najczęściej dochodzi do zatkania w obrębie zgięcia miedniczego lub w pokładzie prawym dogrzebietowym. Do zatkań tego odcinka jelita może doprowadzić obecność enterolitów i piasku.

Zatkanie okrężnicy grubej

Zatkanie odwodnioną treścią pokarmową jest najczęstszą postacią niedrożności tego odcinka jelita. Niedrożność ta może być przyczyną 7% wszystkich morzysk diagnozowanych u koni. Najczęściej dochodzi do zatkania w obrębie zgięcia miedniczego lub w pokładzie prawym dogrzebietowym. Do zatkań tego odcinka jelita może doprowadzić obecność enterolitów i piasku.

Przyczyny

Przyczyn jest wiele. Najważniejsze z nich to złej jakości karma, nagłe zmiany żywienia, które wpływają na zaburzenia w czynności jelit grubych, zły stan uzębienia, ograniczony dostęp do wody, ograniczenie ruchu, start w zawodach, spożywanie wraz z roślinami piasku na skąpo porośniętych wybiegach, pasożyty.

Istotne jest zarobaczenie słupkowcami, pasożyty w swej wędrówce uszkadzają ścianę jelita, co może być przyczyną powstania zaburzeń w układzie wegetatywnym. Zmianami zwyrodnieniowymi są tętniaki robacze, które wraz z dużą ilością pasożytów w przewodzie powodują upośledzenia ukrwienia niektórych odcinków jelita, upośledzając ich ruchy robaczkowe.

Objawy

Objawy są zróżnicowane i nie występują stale. Na ogół obserwuje się niewielkie nasilenie bólów brzucha, u niektórych koni występują nagłe, ostre bóle przy zatkaniach całkowitych. Koń wykazuje brak apetytu, ogląda się na boki, grzebie kończynami, kładzie się. Liczba oddechów i tętno jest w normie, stan błon śluzowych jest dobry, wypełnienie kapilar bez zmian. Powoli perystaltyka ulega zwolnieniu, dochodzi do atonii.

Z początku, przez niedrożność w błonie śluzowej okrężnicy, powstają wybroczyny. Gdy dany stan chorobowy trwa dłużej, w zasięgu miejsca zatkania tworzy się stan zapalny. Przy jeszcze dłuższym czasie trwania zatkania wywołanego zwłaszcza zepsutymi paszami, w zalegającej treści rozpoczynają się procesy gnilne. Flora bakteryjna okrężnicy ulega znacznemu namnożeniu i uzjadliwianiu. Jest to przyczyną zwiększenia się we krwi poziomu substancji toksycznych wywołujących endotoksemię.

Rozpoznanie

Stawia się na podstawie wyników badania rektalnego, klinicznego, nakłucia jamy otrzewnej. W początkowych stanach nie obserwuje się zmian jakościowych w płynie otrzewnowym, zwiększa się zaś jego ilość. W przypadkach zaawansowanych, dłużej trwających, w których dochodzi do obumierania błony śluzowej, obserwuje się wzrost białka w płynie otrzewnowym.

Charakterystyczna postawa konia (ułożenie na grzbiecie), przy wykluczeniu innych niedrożności, nasuwa podejrzenie o zatkaniu zgięcia przeponowego okrężnicy. W tym przypadku stan ogólny zwierzęcia jest nieznacznie odchylony od normy, obserwuje się również zaburzenia w oddychaniu spowodowane uciskiem na przeponę.

W rozpoznaniu zatkania piaskiem prawego pokładu okrężnicy pomocne jest badanie ultrasonograficzne.

Leczenie

Leczenie koni z zatkaniem okrężnicy jest stosunkowo proste, gdy rozpocznie się je wcześnie i prawidłowo. Jest to leczenie zachowawcze, które trzeba kontynuować kilka dni. Obejmuje ono podawanie środków przeciwbólowych i spazmolitycznych, stosowanie właściwej diety, nawadnianie pacjenta, podawanie środków przeczyszczających i rozmiękczających. Do bardziej skomplikowanych przypadków należą zatkania całkowite, m.in. zbitą w czopy treścią początkowego odcinka lewego górnego pokładu okrężnicy oraz rozszerzenia żołądkowego.

W lżejszych przypadkach stosuje się wlew dożylny 50 – 80ml nowalginy przez zgłębnik oraz masaż zatkanych odcinków przez prostnicę, aby usunąć niedrożność. Mając do czynienia z przypadkami cięższymi, w których zalegająca treść to m.in. zdrewniałe włókna, okrężnica jest wypełniona znaczną ilością treści, a ściana jelita jest napięta. Wówczas, prócz nowalginy, podaje się poprzez iniekcję przeciwskurczowe leki, jak np. NO – SPA, Buscolisin. Jeżeli mamy do czynienia z niedrożnością, której przyczyną jest również częściowe zapiaszczenie okrężnicy, stosuje się płynną parafinę 2 – 4kg. Kilkakrotne podanie płynnej parafiny w odstępach 1 – 2 dniowych powoduje prawie całkowite usunięcie nagromadzonego piasku. Gdy dochodzi do całkowitego zatkania okrężnicy grubej, może również powstać silne wzdęcie jelita ślepego, wówczas konieczne jest usunięcie nadmiaru gazu poprzez nakłucie jelita ślepego.

Należy pamiętać o nawadnianiu koni z tym schorzeniem, poprzez dożołądkowe podanie 4 – 8 l płynu co 6 godzin lub dożylnie 2 – 5 litrów płynu elektrolitowego. Podawanie środków pobudzających perystaltykę nie jest korzystne w tym przypadku, ponieważ może nasilać ból brzucha i prowadzić do pęknięcia jelita.

Gdy leczenie zachowawcze nie doprowadzi do poprawy stanu pacjenta, zwłaszcza koni z ciężkim zatkaniem, późno zgłoszonymi do leczenia, należy niezwłocznie przeprowadzić zabieg operacyjny.

data publikacji artykułu: 2010-06-16

Popularne teraz

Komentarze