Choroby wirusowe kanarków
Ospa (dyfteryt, błonica)
Przyczyną choroby jest wirus ospy kanarków Avipox serinae. Wirus ten szybko ginie w środowisku ciepłym i wilgotnym, ale jest oporny na wysuszenie. Uważa się, że wirus ospy nie może wnikać do organizmu przez zdrowy naskórek, a więc wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra (np. rany powstające w wyniku wzajemnego dziobania się ptaków), a także rosnące pióra. Wektorem choroby są głównie owady ssąco-kłujące, np. komary, dlatego najwięcej zachorowań notuje się latem i jesienią. Chorobę mogą również „przywlec” dzikie ptaki, np. wróble. Zachorowania notuje się zarówno w hodowlach jak i u pojedynczo trzymanych ptaków (rzadziej).
Do zakażenia może dojść w sposób bezpośredni, czyli kontakt z chorym ptakiem lub nosicielem, oraz w sposób pośredni poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę czy sprzęt. Mogą chorować ptaki w każdym wieku, ale szczególnie wrażliwe są osobniki młode.
Inkubacja, czyli okres wylęgania choroby trwa 4-30 dni, zależnie od zjadliwości szczepu wirusa oraz wrażliwości kanarka. Najpierw zostaje zaatakowana wątroba i szpik kostny – większość młodych kanarków ginie na tym etapie, a nawet wcześniej, czyli tuż po wniknięciu wirusa do organizmu. U osobników, które przeżyją pierwszy atak, wirus rozsiewany jest po całym organizmie i wkrótce pojawiają się zmiany skórne. W przypadku niskiej zjadliwości wirusa w połączeniu z silnym organizmem kanarka, zakażenie zatrzyma się w miejscu wniknięcia, ale objawy kliniczne rozwiną się w sytuacjach spadku odporności (np. stres, niekorzystne warunki środowiska).
Wyróżnia się trzy postacie choroby: skórną, dyfteroidalną oraz oddechową. W obrębie jednego stada choroba może występować w różnych postaciach, więc łatwo się pomylić i postawić błędną diagnozę. Postać skórna występuje najczęściej. W jej przebiegu obserwuje się wykwity skórne w nieopierzonych miejscach, czyli na dziobie, nozdrzach, oczach i nogach. Pojawiają się pęcherze, które następnie pękają, tworząc suche krosty. W diagnozie różnicowej należy brać pod uwagę wszelkie schorzenia przebiegające z objawami skórnymi, a szczególnie urazy, grzybice oraz świerzb. W postaci dyfteroidalnej, zgodnie z nazwą pojawiają się dyfteroidalne naloty, głównie w jamie dziobowej oraz w obrębie górnych dróg oddechowych, a rzadziej na oskrzelach i przełyku. Chorym ptakom trudno oddychać i pobierać pokarm. Tę formę różnicujemy z drożdżycą, aspergilozą, rzęsistkowicą oraz niedoborem witaminy A. Postać oddechowa, z powodu silnych objawów nazywana jest postacią uogólnioną. Kanarki są senne, nie chcą pobierać pokarmu, oddychają przez otwarty dziób, pojawia się zasinienie skóry, zapalenie spojówek, powiek i nosa. W tym przypadku diagnoza niestety najczęściej stawiana jest pośmiertnie.
Rozpoznanie ospy kanarków opiera się na analizie objawów klinicznych i zmian anatomopatologicznych oraz izolacji wirusa. Ponieważ jest to choroba wirusowa, brak jest swoistego leczenia. Możemy jedynie zapobiegać rozwojowi wtórnych zakażeń, poprzez stosowanie odpowiednie antybiotyków, leków przeciwgrzybiczych, preparatów zawierających związki jodu. Leczenie wspomagające polega na podaży witaminy A, witaminy C oraz preparatów regulujących wydzielanie śluzu w drogach oddechowych. Duże znaczenie ma izolacja nie tylko ptaków wykazujących objawy kliniczne, ale także tych podejrzanych o chorobę (najlepiej podzielić je na dwie odrębne grupy) oraz dezynfekcja pomieszczeń.
Ponieważ choroba cechuje się wysoką śmiertelnością, warto przeprowadzać coroczne szczepienia profilaktyczne, pamiętać o kwarantannie nowo zakupionych ptaków oraz tych wracających z wystaw, odpowiednich warunkach zoohigienicznych oraz o ochronie przed ssącymi krew owadami i dzikimi ptakami.
Cirkowiroza
Chorobę wywołuje cirkowirus kanarków Canary circovirus – CaCV. Wirusy z rodziny Circoviridae występują u wielu gatunków ptaków oraz ssaków i są najmniejszymi znanymi wirusami zwierząt. Ich cechą charakterystyczną jest powinowactwo do tkanek hemato- i limfopoetycznych. W związku z tym zarażenie powoduje silny spadek odporności, a przez to zwiększoną podatność na inne zakażenia oraz słaba odpowiedź immunologiczną na szczepienia.
Cirkowirus wywołuje u piskląt syndrom zwany „czarnym brzuchem”. Polega on na obrzęku pęcherzyka żółciowego, przez co uwidacznia się on pod skórą jako czarna plama. Wirus ten jest bardzo kłopotliwy w hodowli, gdyż przez obniżenie odporności ptaki podatne są na wiele innych czynników zakaźnych. Jest przyczyną zwiększonej śmiertelności piskląt oraz młodych ptaków.
W rozpoznaniu przydatne są badania anatomopatologiczne, histopatologiczne oraz technika PCR.
Paramyksowiroza (Kręciek)
Przyczyną choroby jest paramyksowirus ptasi, który jest stosunkowo oporny na niekorzystne warunki środowiska zewnętrznego. Wirusy te występują bardzo często wśród gołębi miejskich, które jak wiadamo nie są poddawane szczepieniom ochronnym. Choroba szerzy się drogą bezpośrednią (kontakt z chorym ptakiem lub nosicielem) i pośrednią (zanieczyszczona woda, pokarm, sprzęt). Wektorem choroby są m.in. owady i gryzonie.
U kanarków podobnie jak u gołębi, w przebiegu choroby dominują objawy neurologiczne, ale śmiertelność jest stosunkowo niska. Chorobę nazwano kręćkiem, ponieważ w jej przebiegu dochodzi do skrętu głowy, ptaki mają trudności z koordynacją ruchową, a przez to z pobieraniem pokarmu. Z tego też powodu niezwykle istotne jest sztuczne dokarmianie. Ważna jest także zwiększona suplementacja witamin.
Zapobieganie szerzeniu się choroby polega na kwarantannie nowo zakupionych ptaków oraz ptaków powracających z wystaw, zapewnieniu odpowiednich warunków zoohigienicznych, podaży zróżnicowanego, dobrej jakości pokarmu, zwalczaniu gryzoni oraz ochronie przed owadami.
Polecane produkty
Popularne teraz
Jedne z najrzadszych ptaków na świecie wykluły się w ZOO.
Leśnik zwolniony za ratowanie bielików.
Nagła choroba kotów
Borsuk Karol w dobrych rękach
Wstrząsające warunki w mini zoo
