Zatkanie okrężnicy zstępującej u konia
Zatkanie okrężnicy zstępującej u konia
Konie są bardzo delikatnymi zwierzętami. Mają wrażliwy układ pokarmowy, dlatego należy szczególną uwagę przykładać do jakości podawanej karmy. Do schorzeń wynikającej z błędów w utrzymaniu należy zatkanie światła jelita, a konkretnie okrężnicy zstępującej.
Jest to schorzenie o przebiegu podostrym lub ostrym. Postaci ostre występują przy całkowitym, szczelnym wypełnieniu jej światła dużym czopem zbitej treści ,dochodzącym do rozmiarów głowy dziecka,lub mniejszym, jak np. wielkości dwóch pięści, ale umiejscowionym na dłuższym odcinku jelita. Zaliczają się do tego również zatkania uważane za wtórne, rozwijające się, na skutek odwodnienia treści przy zatkaniu jelita biodrowego.
Zaburzenie to występuje z różną częstotliwością, w odmiennych środowiskach. Stanowi około 5 – 15% wszystkich niedrożności jelit, z czego aż około 22% przypadków kończy się śmiercią zwierzęcia.
Przyczyny i objawy
Główną przyczyną jest nieprawidłowe żywienie koni, m.in. skarmianiem krótko ciętej sieczki, plew jęczmiennych lub pszennych, zielonkami o twardych, zdrewniałych łodygach lub miękką, krótką trawą, o suchych i zdrewniałych częściach przyziemnych. Wszystkie wyżej wymienione pasze przez swoja twardą, suchą strukturę w większych ilościach zbijają się w jelicie w twarde czopy. Należy zwrócić uwagę, że również przyczyną jest nagła zmiana karmy, jak i również nieprawidłowe uzębienie.
Obserwacje wykazały, iż w wielu przypadkach operacyjnego leczenia zatkania okrężnicy zstępującej, obecne były świeże blizny w jej ścianie, powstałe po wędrówce pasożytów w miejscu, gdzie występowała niedrożność lub w jej bliskim sąsiedztwie. Nasuwa się hipoteza, że obecne w przewodzie pasożyty, drażniąc i uszkadzając ścianę jelita są przyczyną wystąpienia szeregu zaburzeń, mogących mieć wpływ na powstanie schorzenia. Potwierdzeniem tego założenia jest fakt, że w stajniach i hodowlach koni, gdzie systematycznie jest prowadzone odrobaczanie, zwalczanie chorób pasożytniczych, w tym robaczyc przewodu pokarmowego, zatkania okrężnicy zstępującej nie pojawia się lub jest sporadyczne.
Ostra niedrożność okrężnicy jest przyczyną szeregu zmian miejscowych i ogólnych. Zatkanie jelita powoduje niedrożność mechaniczną. W zaczopowanym odcinku, z powodu skurczu, błona śluzowa przylega ściśle do zbitej treści, która podczas przesuwania przez okrężnice zstępującą przybiera kształt kulistego czopu. Wierzchnią warstwę czopu pokrywa i skleja lepki śluz, ułatwiający przyklejanie się go do błony śluzowej w niedrożnym miejscu. Sklejenie to jest tak mocne, że podczas usunięcia operacyjnego wraz z czopem odchodzą kawałki błony śluzowej jelita.
Niedokrwienie miejscowe jelita jest spowodowane rozciągnięciem jego ścian, na skutek zalegania treści, która uciska ten odcinek. Taki stan, trwający dłużej, przyczynia się do powstania martwicy w niedrożnym miejscu, czego konsekwencją może być nawet pęknięcie ściany jelita. Następnie dochodzi do zapalenia otrzewnej i zejścia śmiertelnego konia. Zdarzają się przypadki pęknięcia okrężnicy zstępującej, której ściana nie uległa jeszcze zwyrodnieniu. Przyczyną może być wzdęcie jelita przed miejscem niedrożnym, jak i blizna wywołana wędrówką pasożytów, a także spowodowane podaniem środków pobudzających gwałtownie motorykę jelit.
Kolejną przyczyną śmierci zwierzęcia jest samozatrucie i zaburzenia sercowo – naczyniowe. Rozwijające się wtórne wzdęcie jelit i rozszerzenie żołądka wywołuje różne powikłania, min. intensywność bólów, przyspieszenie rozwoju samozatrucia, wtórne przemieszczenie jelit. Stan ogólny w ostrej niedrożności okrężnicy zstępującej ulega szybkiemu pogorszeniu. Po kilku godzinach tętno przyspiesza do około 60 uderzeń na minutę, które zwiększa się do 80 podczas wystąpienia dodatkowych objawów wtórnych. Rozwijają się zaburzenia sercowo – naczyniowe na tle odwodnienia. Dochodzi do rozwoju wstrząsu hipowolemicznego. Następnie okrężnica wstępująca, jelito ślepe i żołądek napełniają się gazami, co pogarsza stan ogólny zwierzęcia. Incydentalnie przypadki te kończyły się pęknięciem żołądka, przepony lub innego odcinka jelit.
Rozpoznanie
Zatkanie okrężnicy zstępującej diagnozuje się na podstawie badania rektalnego. Bywa, że nie udaje się rozpoznać tego przypadku podczas pierwszego badania. Wzdęte jelita przeszkadzają w badaniu, wówczas przeprowadza się ich nakłucie lub nacięcie, a po ujściu gazów bada się konia ponownie przez prostnicę.
Postawienie konia wyżej ułatwia badanie, ponieważ powoduje cofnięcie się okrężnicy ku tyłowi. Na wtórne zatkanie okrężnicy zstępującej wskazują ostre bóle jelitowe trwające bez przerwy, koń grzebie przednimi kończynami, tylnymi wierzga do tyłu, tarza się przez grzbiet. Bóle ustają, gdy dochodzi do samozatrucia, które powoduje nieodwracalne zmiany ważnych dla życia narządów, występuje otępienie, a później śmierć.
Leczenie
Dążąc do uśmierzenia bólów wstrzykuje się dożylnie nowalginę, ewentualnie lek z innej grupy. Gdy ściana jelita jest napięta stosowane są równocześnie z nowalginą środki rozkurczające np. NO – SPA lub Biscolisin. Kolejnym etapem leczenia, jest wprowadzenie zgłębnika nosowo – żołądkowego, aby usunąć z wtórnie rozszerzonego żołądka nagromadzone gazy i treść. Gdy istnieje taka potrzeba , można przeprowadzić punkcję jelit. Wszystkie te zabiegi często powodują poprawę stanu ogólnego zwierzęcia. Zgłębnik nosowo - żołądkowy powinien być założony przez cały czas trwania leczenia, co umożliwi odchodzenie gazów z żołądka i innych odcinków jelit . Do jelita wprowadza się 3 – 5g streptomycyny lub ampicyliny, spowoduje to zahamowanie wytwarzania się gazów, obniży wydatnie objawy samozatrucia i stworzy dobre warunki do dłuższego leczenia zachowawczego.
Aby rozmiękczyć zbitą treść jelitową, trzeba podać zgłębnikiem nosowo – żołądkowym 3 – 5kg płynnej parafiny, która przenika przez czop, zwiększając poślizg na wysuszonej w tych stanach błonie śluzowej okrężnicy zstępującej. Ułatwia to przesuwanie się zbitej treści ku odbytowi. Mając do czynienia z mniejszymi i mniej zbitymi czopami można zastosować wlewy doodbytnicowe przy zastosowaniu tamponatora Meyera.
Przy zaburzeniach w układzie krążenia, należy prowadzić terapię nawadniającą i leczenie zaburzeń akcji serca. Leczenie wtórnych zatkań okrężnicy metodami zapobiegawczymi jest bezcelowe, ponieważ zawsze kończy się śmiercią pacjenta. Operacja w większości przypadków daje dobre wyniki, pod warunkiem że zostanie przeprowadzona dość szybko, jeszcze przy względnie dobrym stanie zwierzęcia.
Polecane produkty
Popularne teraz
Nie przyznaje się do znęcania nad psem
Gorączka u psów i kotów
Dieta monobiałkowa
Warszawskie zoo będzie miało oceanarium
Żywność, która dba o psa
