Choroba kości u gadów i płazów

Opieka nad zwierzętami egzotycznymi jest bardzo wymagającym hobby. Aby zapewnić zwierzęciu prawidłowe warunki, należy dogłębnie poznać wszystkie jego potrzeby środowiskowe oraz żywieniowe. Niedoświadczony terrarysta, poprzez nieumiejętne obchodzenie się z podopiecznym, może wyrządzić mu krzywdę.

Opieka nad zwierzętami egzotycznymi jest bardzo wymagającym hobby. Aby zapewnić zwierzęciu prawidłowe warunki, należy dogłębnie poznać wszystkie jego potrzeby środowiskowe oraz żywieniowe. Niedoświadczony terrarysta, poprzez nieumiejętne obchodzenie się z podopiecznym, może wyrządzić mu krzywdę. Wśród gadów najczęściej zdarzają się zaniedbania związane z nieprawidłowym żywieniem, nieodpowiednim naświetlaniem oraz złymi warunkami klimatycznym. Prowadzi to do wszelkiego rodzaju chorób, które skończyć się mogą trwałym okaleczeniem, a nawet śmiercią.

Czym jest MBD

MBD (z ang. Metabolic Bone Disease) to choroba metaboliczna kości, wywołana głównie nieodpowiednim żywieniem, w wyniku czego następuje ograniczenie wchłaniania wapnia poprzez zaburzenie proporcji występowania w organizmie wapnia, fosforu oraz witaminy D3. Przyczyny MBD można podzielić na żywieniowe oraz pozażywieniowe.

Przyczyny pojawienia się choroby

MBD występuje u wszystkich gatunków gadów i płazów, aczkolwiek najczęściej pojawia się wśród jaszczurek oraz żółwi prowadzących dzienny tryb życia. Wygrzewając się na słońcu bądź (w warunkach domowych) pod lampą emitującą promienie UVB, zwierzę pobiera nieaktywną postać witaminy D3. W organizmie związek ten ulega dalszym przekształceniom, w wyniku czego powstaje taka postać witaminy D3, która umożliwia wchłanianie wapnia z jelit zwierzęcia. Dlatego też niezbędnym elementem wyposażenia terrarium są odpowiednie lampy, emitujące promieniowanie UVB. Ich działania nie jest w stanie zastąpić pojawiający się w sklepach dodatek żywieniowy w postaci syntetycznej witaminy D3.



Poprzez stosowanie błędnie zbilansowanej diety można doprowadzić do zaburzenia gospodarki wapniowo- fosforowej. Dzieje się tak najczęściej z powodu podawania gadom zbyt dużej ilości owoców i warzyw posiadających niekorzystny stosunek Ca : P. Również owady hodowlane, stanowiące pokarm, mają nieco inną zawartość minerałów niż te pozyskiwane z natury. Dodawanie do diety produktów zawierających szczawiany (sałata, rabarbar, szpinak) powoduje wiązanie wapnia w postać uniemożliwiającą wchłanianie go do organizmu. Podczas niedoboru tego pierwiastka następuje jego absorpcja z zapasów zgromadzonych w kościach. Jeżeli taki stan utrzymuje się przez dłuższy okres czasu, w jego efekcie zaobserwować możemy kruchość szkieletu oraz nieodwracalne, prowadzące do deformacji, zmiany w strukturze kośćca. Organizm w pierwszej kolejności pobiera wapń z kości długich, ponieważ tam są zgromadzone największe jego zapasy.



Do pozażywieniowych przyczyn występowania MBD zalicza się problemy z funkcjonowaniem organów biorących udział w syntezie i wchłanianiu wapnia, prowadzące do zaburzenia gospodarki mineralnej. Występowanie MBD wiąże się między innymi z zaburzeniami funkcjonowania nerek, wątroby, jelit, tarczycy oraz gruczołów przytarczycy. W wyniku nieprawidłowej filtracji w nerkach, w organizmie następuje wzrost fosforu, czego skutkiem jest blokada hormonów, biorących udział we wchłanianiu wapnia. W tarczycy oraz gruczołach przytarczycy znajdują się ośrodki produkujące hormony odpowiedzialne za regulacje gospodarki wapniowo - fosforowej. Wątroba bierze z kolei czynny udział w aktywacji D3, niezbędnej w procesie wchłaniania wapnia w jelitach.

Objawy MBD

Najszybciej objawy kliniczne można dostrzec u młodych osobników. Wynika to z faktu, że deformacja jest u nich widoczna wcześniej niż u starszych zwierząt. Młode gady nie mają aż tak dużego zasobu wapnia w kościach, dlatego też, jeśli organizm korzysta z tych zapasów w tak wczesnym wieku, zmiany pojawiają się dość szybko, nawet jeśli niedobór trwa krótko.



Do pierwszych objawów MBD zaliczyć możemy zaczerwienienie języka, giętkość żuchwy, problemy z poruszaniem się. Zwierzęta większy nacisk kładą na pierwsze łapy, niemalże ciągnąc pozostałą część ciała. Pojawia się apatia. Ze względu na obrzęk żuchwy lub niemożność wyrzucenia języka w celu schwytania owadów (kameleony), zwierzęta tracą apetyt . We wczesnym stadium choroby charakterystyczne jest wypadanie kloaki. W późniejszych okresach choroby, ze względu na kruchość kości, pojawiają się częste złamania oraz widoczna deformacja karapaksu u żółwi bądź kości u jaszczurek. Zmiany najlepiej widoczne są na ogonie, kościach długich i żuchwie. Przy bardzo silnym niedoborze wapnia (hipokalcemia) pojawiają się drgawki mięśni oraz porażenia.

Leczenie

Jeśli zachowanie zwierzęcia wzbudzi nasz niepokój należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii w celu zdiagnozowania przyczyny. Zaleca się okresowe badanie kontrolne biochemii krwi, dzięki któremu w bardzo wczesnym stadium, jeszcze przed objawami klinicznymi, można wykryć MBD. Jeśli w stadium początkowym zostaną wyeliminowanie czynniki, wpływające na niekorzystną gospodarkę mineralną, deformacja kości nie będzie widoczna, a zwierzę nie będzie miało problemów z poruszaniem się. Zbagatelizowanie objawów i brak konsultacji z lekarzem weterynarii przyczynia się do okaleczenia oraz do śmierci zwierzęcia. Należy pamiętać, że zmiany, jakie w wyniku demineralizacji następują w kościach, są nieodwracalne.

Jak uniknąć MBD

Leczenie zaawansowanego stadium MBD jest długotrwałe i wymaga kilku wizyt u lekarza weterynarii, dlatego też należy zapobiegać chorobie poprzez zapewnienie odpowiednich warunków bytowych. Należy udostępnić zwierzętom lampę UVB oraz pilnować, by nie minął okres jej użytkowości - to, że lampa świeci nie oznacza, że emituje niezbędne promieniowanie. Kupując odpowiednią lampę w sklepie zoologicznym należy zastosować się do czasu użytkowania, sugerowanego przez producenta.

Dietę gadów należy skonsultować z doświadczonym lekarzem weterynarii. Należy także stale poszerzać wiedzę z zakresu opieki nad zwierzęciem. Zaoszczędzi to nam niepotrzebnych zmartwień, a terrarystyka stanie się dla nas źródłem niezapomnianych wrażeń.

Jeśli wspomniane wymogi zostaną spełnione, nie powinniśmy obawiać się komplikacji podczas hodowli.

data publikacji artykułu: 2010-05-06

Popularne teraz

Komentarze