Roztocza

Utrzymanie higieny w terrarium jest podstawowym elementem hodowli, który zasadniczo wpływa na estetykę oraz stan zdrowotny zwierząt. Zaniedbania w tym kierunku mogą szybko przysporzyć wielu kłopotów. Do takich należy między innymi pojawienie się roztoczy.

W naturze dzikie zwierzęta doskonale radzą sobie z inwazją roztoczy poprzez regularne wylinki, które umożliwiają oczyszczanie z pasożytów zewnętrznych. W warunkach terraryjnych ten naturalny mechanizm obronny nie jest skuteczny, ponieważ zwierzę ma kontakt ze starą, zainfekowaną powłoką ciała.

Charakterystyka oraz objawy inwazji

roztocza należą do gromady pajęczaków. Są to niewielkie zwierzęta żerujące na powierzchni ciała żywiciela, odżywiają się krwią oraz innymi płynami ustrojowymi. Brak programu zwalczania tych pasożytów może doprowadzić do odwodnienia oraz śmierci żywiciela.

Barwa zależy od stadium rozwojowego roztocza, spotyka się czerwone, czarne bądź szare osobniki. Ich aktywność wzrasta nocą, w dzień można zaobserwować skupiska roztoczy wokół oczu, uszu, pach, w pachwinach, u węży pod brzusznymi łuskami oraz na brodzie. Można je również spotkać w zbiorniku, w którym przebywa zwierze. Zasiedlają miejsca trudno dostępne, takie jak rogi terrarium, szczeliny wystroju, prowadnice szyb itp.

Zwierze dotknięte inwazją tymi pajęczakami często się drapie, traci apetyt. Pojawiają się również stany zapalne w okolicy oczu, a także problemy z wylinką oraz uszkodzenie łusek na ciele.

Cykl życiowy roztoczy

roztocza posiadają kilkuetapowy cykl rozwojowy. Z jaj złożonych przez zapłodnioną samicę klują się larwy wrażliwe na niską wilgotność, z której powodu nie opuszczają swojego miejsca wyklucia. Podczas pierwszego linienia larw powstają protonimfy, które w poszukiwaniu żywiciela wydostają się z kryjówki. Po posiłku szukają one dogodnego miejsca, aby ponownie się przeistoczyć. Deutronimfa, kolejny etap w cyklu rozwojowym, praktycznie nie wykazuje ruchu i przeobraża się, nie mając kontaktu z żywicielem. W wyniku ostatniej metamorfozy powstaje docelowy osobnik dorosły, który charakteryzuje się odporniejszym naskórkiem. Dymorfizm płciowy jest bardzo dobrze widoczny po posiłku- samice są większe i mają czerwoną barwę. Po kopulacji samice składają jaja w ciemnych, wilgotnych miejscach poza ciałem żywiciela.

Leczenie

Zwalczanie roztoczy jest pracochłonne. Należy zadbać zarówno o zwierzę, jak i jego najbliższe otoczenie.

Terrarium należy dokładnie umyć oraz wydezynfekować. W tym celu opróżniamy zbiornik ze wszystkich ruchomych elementów, zaś wnętrze terrarium myjemy ciepłą wodą z detergentem, nie zapominając o szczelinach.

Wyposażenie terrarium także wymaga dezynfekcji. Konary i inne drewniane przedmioty poddajemy obróbce cieplnej, umieszczając je w piekarniku w temperaturze 120 st.C przez 2h. Kamienie gotujemy przez 30 min. Większe elementy dezynfekuje się chemicznie w roztworze wodnym. W celu usunięcia resztek preparatu z fragmentów wyposażenia płucze się je w czystej wodzie i, jeśli jest taka możliwość, wystawia na działanie promieni słonecznych. Słońce ma również działanie bakteriobójcze.

Podłoże, jakie stosowano w terrarium w momencie inwazji, należy wyrzucić i przez kilka tygodni używać papierowych ręczników. Rozwiązanie to ma na celu łatwe i częstsze wymienianie podłoża.

Program usunięcia roztoczy obejmuje również zwierzęta. W tym celu należy stosować kąpiele w roztworze dezynfekującym. Gady umieszczamy w ciepłej wodzie z dodatkiem odpowiedniego preparatu. Jeśli zwierzę zanieczyści wodę kałem, trzeba przygotować nowy roztwór. Po tym zabiegu przecieramy zwierzę szmatką nasączoną tym samym preparatem, głównie okolice przestrzeni pomiędzy wypustkami, pachami i pachwinami zwierzęcia. Patyczkiem higienicznym przecieramy okolice otworów usznych oraz oczu.

Leczenie pająków jest bardziej pracochłonnym zadaniem. Występują w tym samym co roztocze rzędzie systematycznym, dlatego preparaty roztoczobójcze są trujące również dla pająków. Zaleca się mechaniczne usuwanie szkodników, umieszczając zainfekowanego osobnika na wilgotnym ręczniku. Dobrym podłożem jest również keramzyt. roztocza powinny migrować na wilgotne podłoże, więc wymieniamy je bardzo często. Jeśli jest taka możliwość, pasożyty można usuwać ręcznie bezpośrednio z ciała pająka za pomocą patyczka higienicznego. Tuż po wylince należy natychmiast usunąć starą skórę. Terrarium wydezynfekować i dokładnie wywietrzyć, aby nie doprowadzić do zatrucia pająka.

Alternatywą dla chemicznych technik jest metoda biologiczna. Polega ona na wykorzystaniu innego gatunku roztocza, który odżywia się osobnikami i jajami uciążliwego szkodnika. Introdukowane roztocza giną w momencie, gdy zabraknie pożywienia.

Po tych zabiegach należy używać środków roztoczobójczych, który chroni przed ponowną inwazją. Na rynku jest bardzo duży wybór preparatów zarówno do dezynfekcji terrarium jak i zwierząt, jednak ostateczną decyzję co do preparatu powinien podjęć lekarz weterynarii. Nieumiejętne jego dobranie może spowodować zatrucie zwierzęcia.

Zapobieganie inwazji

Aby ustrzec się przed roztoczami, należy zwracać szczególną uwagę na elementy wprowadzane do zbiornika. Wektorem zarażenia mogą być zarówno owady karmowe jak i nowe komponenty wyposażenia. Owady powinny pochodzić z pewnych źródeł, najlepiej z hodowli karmowej. Te pozyskane z natury, tzw. plankton łąkowy, są także źródłem innych pasożytów, między innymi nicieni. Na liściach roślin również mogą bytować pasożyty. Nowe fragmenty wyposażenia, jak kamienie czy konary do wspinaczki, przed umieszczeniem w terrarium należy poddać dezynfekcji.