Choroby rogówki u koni

Choroby rogówki u koni

Rogówka stanowi delikatną, przejrzystą, przednią część gałki ocznej. Zbudowana jest z kilku warstw (nabłonek przedni, istota właściwa, błona Descemeta, nabłonek tylny), których prawidłowe funkcjonowanie warunkuje dobre widzenie. W medycynie weterynaryjnej choroby rogówki stanowią ponad 50% przypadków okulistycznych, dlatego warto przeprowadzić krótki przegląd najczęstszych schorzeń. Pozwoli on właścicielom koni uzyskać podstawowe informacje na temat danej jednostki chorobowej, a równocześnie pokaże, jak ważna jest dokładna diagnostyka przeprowadzona przez lekarza weterynarii, gdyż tak wiele rzeczy może się dziać w tej strukturze oka.

Skórzak (Dermoid)

Jest to choroba wrodzona polegająca na tym, że prawidłowa tkanka rośnie w nieprawidłowym miejscu, czyli skupiska tkanek skórnych występują na rogówce. Z powierzchni skórzaków mogą wyrastać włosy, które drażnią powierzchnię rogówki, doprowadzając do zapalenia i owrzodzenia. Zmiany te mogą występować nie tylko na rogówce, ale również w innych częściach gałki ocznej, a leczenie polega na ich wycięciu.

Rogówka mała lub duża

To przeciwstawne sobie wrodzone zaburzenia, polegające na tym, że rogówka jest zbyt mała lub zbyt duża w stosunku do wielkości gałki ocznej. Brak jest leczenia, a rokowanie zależy od innych zmian w strukturze gałki ocznej, które zwykle występują równocześnie.

Wrzód rogówki (wrzodziejące zapalenie rogówki)

Kiedy dochodzi do przerwania ciągłości rogówki powstaje wrzód (wrzodziejące zapalenie rogówki). Zależnie od głębokości uszkodzenia możemy mówić o:

• erozji (nadżerce), kiedy ubytek dotyczy nabłonka przedniego;
• wrzodzie powierzchownym, kiedy uszkodzenie obejmuje cały nabłonek przedni i ewentualnie powierzchowną część istoty właściwej;
• wrzodzie głębokim, kiedy ubytek obejmuje więcej niż 1/3 grubości istoty właściwej;
• przepuklinie, czyli uszkodzeniu zrębu aż do poziomu błony Descemeta wraz z jej uwypukleniem.

Niewrzodziejące zapalenie rogówki

Schorzenie to polega na reakcji zapalnej w obrębie rogówki, lecz bez naruszenia ciągłości pokrywającego ją nabłonka (w odróżnieniu od poprzedniego schorzenia). Choroba występuje bardzo rzadko, a jej etiologia nie została dobrze poznana. Leczenie polega na miejscowym, a czasami także ogólnym podawaniu leków, przede wszystkim modulujących odpowiedź immunologiczną organizmu (np. cyklosporyna).

Wirusowe zapalenie rogówki

Przyczyną choroby jest herpeswirus, a zmiany obejmują punktowe nadżerki barwiące się fluoresceiną, „rozlane zmętnienia” nie barwiące się fluoresceiną lub zapalenie wraz z wrastaniem naczyń krwionośnych. Chorują zarówno konie dorosłe, jak i źrebięta, a leczenie obejmuje podawanie leków przeciwwirusowych, antybiotyków oraz leków przeciwzapalnych.

Ropień rogówki

Jest to białe, kremowe lub żółte nacieczenie rogówki. Mogą występować ropnie zakażone bakteriami, grzybami lub ropnie jałowe. Test z fluoresceiną może dawać wynik ujemny, a objawy kliniczne mogą sugerować wiele innych chorób, dlatego konieczne jest okładnie badanie okulistyczne oraz wywiad. Zwykle niezbędna jest interwencja chirurgiczna, ponieważ w obecności ropy leki słabo docierają do głębszych warstw rogówki.

Urazy rogówki

To szerokie pojęcie obejmujące wszelkiego rodzaju uszkodzenia rogówki spowodowane urazem. Urazy są często spotykane u koni i skutkują zwykle rozdarciem rogówki, owrzodzeniem a nawet obecnością ciała obcego, które musi zostać chirurgicznie usunięte przez specjalistę. Zakres leczenia zależy oczywiście od rozległości zmian w gałce ocznej.

Suche zapalenie rogówki (zespół suchego oka)

Spotykane jest bardzo rzadko i zwykle jako schorzenie wtórne do innych zmian chorobowych. Z powodu niedoboru filmu łzowego lub zaburzeń w jego składzie, rogówka nie jest odpowiednio chroniona, co doprowadza do jej zapalenia, a następnie owrzodzenia. Kluczowym badaniem w rozpoznaniu jest test łzowy Schirmera. Leczenie polega na podawaniu środków nawilżających rogówkę oraz o ile to możliwe – leczeniu choroby podstawowej.