Koci Aids (FAIDS, FIV)
Czym jest FAIDS?
FAIDS (zespół niedoboru immunologicznego kotów) to jedna z najbardziej niebezpiecznych kocich chorób na całym świecie. Wywołuje ją retrowirus kociego niedoboru immunologicznego (FIV). Powoduje u kotów chorobę odpowiadającą AIDS u ludzi. Nie zabija zwierzęcia, jednak jego organizm staje się całkowicie bezbronny i nieodporny na wszelkiego rodzaju infekcje, zakażenia, bakterie itp. Wirus ten atakuje jedynie zwierzęta z rodziny kotowatych, nie jest niebezpieczny dla innych zwierząt i ludzi. Jest bardzo wrażliwy na działanie promieni słonecznych, niskiej i wysokiej temperatury, detergentów i powszechnie używanych środków dezynfekujących. Poza organizmem kota nie jest w stanie przeżyć kilku minut, dlatego też niemożliwe jest zakażenie się nim poprzez kontakt z rzeczami, które wcześniej miały styczność z zarażonym kotem (buty, koce, ubrania, itp.).
Źródła zakażenia
Do zakażenia może dojść jedynie drogą bezpośrednią, nie ma możliwości zarażenia się poprzez kontakt pośredni. Najbardziej niebezpiecznym źródłem zakażenia jest kocia ślina – wirus znajduje się w niej w 99%. Dlatego kilkukrotnie częściej chorują samce, które walczą ze sobą o terytorium lub pożywienie, a podczas walk dochodzi do pogryzień. Do zakażenia może dojść także podczas kopulacji zakażonego kocura z kotką lub drogą śródmaciczną czy przy porodzie (odgryzanie pępowiny). Wtedy wirus zostaje przenoszony z pokolenia na pokolenie.
Objawy choroby
Wirus początkowo atakuje białe krwinki, upośledza ich funkcje i znacznie obniża odporność organizmu. W ciągu 3-7 tygodniu następuje powiększenie węzłów chłonnych. Faza bezobjawowa może trwać nawet do 7 miesięcy, gdyż jest zależna od warunków środowiska życia kota, sposobu odżywiania i ogólnego stanu zdrowia.
Wyróżnia się trzy fazy choroby:
– faza ostra – trwa około 4-6 tygodni, u kota pojawiają się powiększone węzły chłonne, gorączka oraz złe samopoczucie. Dochodzi do wtórnych infekcji bakteryjnych, głównie układu pokarmowego oraz skóry. Występuje także spadek ilości białych krwinek.
– faza ukryta (latentna) – może trwać nawet kilkanaście lat, nie występują tu żadne objawy kliniczne. Ilość białych krwinek szybko powraca do normy, dlatego wykrycie tej fazy podczas jakichkolwiek badań jest niemożliwe. Jednak wirus powoli cały czas niszczy odporność organizmu kota, co w końcu prowadzi do fazy trzeciej.
– faza przewlekła (końcowa) – pojawia się u kotów w wieku 5-10 lat, doprowadza do zapalenia jamy ustnej i dziąseł, biegunki, przewlekłego zapalenia dróg oddechowych i moczowych oraz wyniszczenia organizmu. Zwierzę może mieć dreszcze, pojawia się ropne zapalenie spojówek i światłowstręt, ropne zapalenie uszu. Pojawiają się również objawy neurologiczne (np. padaczka, mimowolne drgania mięśni, zmiany w zachowaniu kota) oraz podwyższona wrażliwość na wszelkie zakażenia.
Diagnozowanie
FAIDS to choroba o przebiegu prawie niezauważalnym, pierwsze dwie fazy przebiegają bez pojawienia się większych objawów klinicznych. Badania krwi mogą nie wskazywać na obecność wirusa w organizmie, dlatego zalecane jest wykonywanie testów ELISA, które pozwolą zaobserwować, czy organizm kota produkuje specjalne przeciwciała do walki z wirusem.
Testy należy przeprowadzić w następujących przypadkach:
– adopcja dzikiego kota bez względu na jego wiek, przed przyniesieniem go do domu,
– jeśli istnieje ryzyko walki z innymi kotami (ucieczka z domu, wakacje na wsi, itp.),
– pojawienie się objawów FIV,
– jeśli test nie był nigdy wcześniej wykonywany.
Wyniki testu mogą być zarówno fałszywie dodatnie jak i ujemne, dlatego należy ponownie wykonać test po około 6-8 tygodniach. Test powinien być przeprowadzony u kociąt powyżej 6 miesiąca życia, gdyż wcześniej mogą jeszcze mieć przeciwciała otrzymane od matki. Również zwierzęta uprzednio zaszczepione na FIV mogą produkować przeciwciała, dlatego wynik może być fałszywy dodatnio.
Jak opiekować się chorym kotem?
Podczas gdy choroba została wykryta w drugiej fazie, leczenie zwierzęcia nie jest możliwe. Należy jednak chorym kotem odpowiednio się zaopiekować i odżywiać go.
Cechy odpowiedniej opieki:
– zminimalizowanie stresu – należy zapewnić zwierzęciu spokojne i ciche miejsce do odpoczynku, unikać stresujących go sytuacji, wszelkie zmiany w otoczeniu wprowadzać stopniowo,
– odpowiednia dieta – należy ją wprowadzać stopniowo, dając kotu czas przyzwyczaić się do zmian, powinna ona być dopasowana do objawów choroby i skonsultowana z lekarzem weterynarii,
– chronienie przed pchłami i innymi pasożytami – przenoszą one wiele chorób, na które kot może zachorować, gdyż jego organizm jest osłabiony i wyniszczony; do ochrony stosuje się różne preparaty – od obroży przeciwpchelnych, przez krople, po spraye i szampony,
– regularne kontrole weterynaryjne – minimum 2 razy w roku koty powinny być kontrolowane przez lekarza weterynarii (częstsze kontrole nie zaszkodzą), a w czasie wizyt dokładnie badane, odrobaczać chorego kota należy co 3 miesiące (specjalny program zalecony przez weterynarza),
– odpowiedni program szczepień – są one wykonywane identycznie jak u zdrowych kotów w takich samych odstępach czasu (dwukrotnie z odstępem 4 tygodni, kolejno za rok, potem co 3 lata),
– doglądanie stanu zdrowia kota w domu – to właśnie właściciele jako pierwsi mogą zauważyć różne zmiany u swojego zwierzęcia, dlatego zaleca się, by sami kontrolowali swoje koty, ich uszy, oczy, nos i pyszczki co tydzień.
Leczenie
Niestety, nie ma możliwości wyleczenia kota chorego na FAIDS. Terapia polega tylko na podtrzymywaniu dobrego samopoczucia zwierzęcia i złagodzenie objawów chorobowych.
W fazie ukrytej nie ma zazwyczaj potrzeby podawania leków. Choroby nie można spowolnić ani zatrzymać. Można podawać kotu leki zwiększające odporność, które pomogą mu zachować dobrą kondycję.
W fazie przewlekłej (końcowej) podaje się kotu leki zapobiegające wtórnym infekcjom, stosuje się antybiotyki lub leki przeciwgrzybiczne. Można podawać także leki wspomagające i łagodzące objawy. Czasami konieczne jest podawanie dożylnej kroplówki lub nawet transfuzja krwi.
Od kilku lat w celu poprawienia odporności stosuje się interferon – substancję białkową produkowaną przez komórki odpornościowe organizmu do walki z bakteriami i wirusami. Hamuje on replikację wirusów i pomaga organizmowi w walce z nimi. Pomimo, iż badania nie wykazały jednoznacznie, że pomaga on skutecznie w walce z FAIDS, wielu lekarzy poleca jego stosowanie, ze względu na potencjalnie pozytywne działanie. Trzeba jednak uważać przy jego podawaniu, gdyż zbyt duże dawki powodują wytworzenie przez organizm kota przeciwciał i niwelują jego działanie.
Innym preparatem, stosowanym w celu złagodzenia objawów białaczki jest Zydowudyna, hamująca bezpośrednio replikację wirusów. Jest bardzo skuteczna w stanach zapalnych dziąseł i przy zaburzeniach neurologicznych. Po kilku dniach powoduje jednak anemię, dlatego należy podawać ją przez krótki okres czasu i tylko w stanach ostrych.
Profilaktyka
Głównym zadaniem profilaktyki jest odnajdywanie i izolowanie chorych kotów od pozostałych osobników. Każdy kot powinien zostać zbadany testem ELISA na obecność FIV, gdyż choroba ta może nie przejawiać objawów nawet przez długie lata. W roku 2002 w USA zarejestrowano pierwszą szczepionkę, zawierająca 2 martwe podtypy wirusa. Jednak nie wiadomo do końca, czy kot po zaszczepieniu będzie odporny na wszystkie istniejące 5 podtypów. Kolejnym minusem szczepienia jest wytwarzanie przez kota przeciwciał do zwalczania FIV. Po wykonaniu testu ELISA nie będzie wiadomo, czy kot jest zakażony, tylko zaszczepiony, czy był zaszczepiony i zachorował. Testy będą zawsze wychodziły dodatnio. Innym niebezpieczeństwem po podaniu szczepionki jest powstanie w miejscu szczepienia mięsaka (złośliwego nowotworu), który może mieć szybkie przerzuty. Z tego właśnie względu szczepienia przeciw FIV nie są zalecane przez lekarzy weterynarii.
Jako metodę zapobiegania rozwojowi FAIDS można stosować zydowudynę, gdyż jest lekiem antywirusowym. Musi być podana do 96 godzin po ugryzieniu przez innego kota, gdyż wtedy zahamuje aktywność wirusa i uchroni przed trwałą chorobą, podana później nie będzie skuteczna.
Polecane produkty
Popularne teraz
Czy Twój zwierzak jest bezpieczny?
Delfin robot
Grzechy główne lekarzy weterynarii
Czyraczyca odbytu u psów
Wyrzucił psa z drugiego pietra i topil w misce z woda
