Zespół cushinga u koni

Zespół Cushinga to choroba endokrynologiczna dotycząca głównie starszych koni, polegająca na nieprawidłowej dysfunkcji przysadki mózgowej, co skutkuje nieprawidłowym wydzielaniem hormonów, czego konsekwencją są groźne zaburzenia ogólnoustrojowe.

Zespół cushinga u koni

Zespół Cushinga to choroba endokrynologiczna dotycząca głównie starszych koni, polegająca na nieprawidłowej dysfunkcji przysadki mózgowej, co skutkuje nieprawidłowym wydzielaniem hormonów, czego konsekwencją są groźne zaburzenia ogólnoustrojowe.

U koni etiologia tej choroby nie została jeszcze dokładnie poznana, a to co do tej pory udało się odkryć, odbiega nieco od patogenezy u zwierząt mięsożernych oraz ludzi. Z tego powodu, wielu badaczy używa nazw: choroba podobna do zespołu Cushinga (ang. Cushing – like syndrom) lub dysfunkcja części pośrodkowej przysadki (ang. Pars Pituitary Intermedia Dysfunction – PPID), co wydaje się uzasadnione.

Choroba występuje u wszystkich ras koni i niezależni od płci, choć pewne źródła podają, że częściej chorują rasy pony oraz klacze. Teoretycznie zachorowania dotyczą koni powyżej 10 roku życia, jednak w praktyce mówimy o koniach powyżej 19 lat.

Przyczyną choroby jest rozrost części pośrodkowej przysadki najprawdopodobniej z powodu nowotworzenia (gruczolak). Nadmierne wytwarzanie proopiomelanokortyny (POMC) skutkuje nadmiarem pochodnych tego hormonu do których należy m.in. ACTH, LPH, endorfina. W wyniku nadmiaru ACTH dochodzi do przerostu kory nadnerczy i nadmiaru kortyzolu we krwi, co nie jest jednak regułą (w odróżnieniu od zespołu Cushinga u zwierząt mięsożernych).

Objawy kliniczne

Wszelkie zmiany są wynikiem toczących się w organizmie zaburzeń hormonalnych. Poniżej przedstawiono te najczęściej spotykane – mogą wystąpić łącznie choć nie muszą. Wszystko zależy między innymi od poziomu zaawansowania choroby.

  • Wielomocz i wzmożone pragnienie (poliuria i polidypsja)
  • Nadmiernie długa, często pofałdowana okrywa włosowa
  • Nadmierna potliwość
  • Powiększony, obwisły brzuch
  • Zmniejszona masa mięśniowa
  • Przerośnięta, nierównomiernie rozłożona tkanka tłuszczowa (szczególnie widoczne jest wypełnienie dołów nadoczodołowych)
  • Przewlekły ochwat
  • Zaburzenia płodności
  • Senność
  • W wyniku immunosupresji skłonność do trudno gojących się infekcji (choroby skóry, kopyt, zatok)



Rozpoznanie opiera się na objawach, informacjach z wywiadu, ogólnym badaniu krwi, moczu oraz specjalistycznych testach hormonalnych, z których najbardziej poleca się oznaczanie stężenia ACTH, test hamowania deksametazonem, a przy wynikach wątpliwych dodatkowo skojarzony test supresji deksametazonem oraz stymulacji TRH.

Leczenie polega na stosowaniu środków zmniejszających produkcję ACTH lub ograniczających skutki działania kortyzolu. Niektórzy pacjenci reagują dobrze na jeden preparat, inni wymagają wielu prób lub terapii skojarzonej. Najczęściej stosuje się agonistów dopaminy, antagonistów serotoniny lub leki hamujące produkcję kortyzolu. W 80% przypadków istnieje również konieczność podawania hormonów tarczycy.
Terapia jest dożywotnia i ma na celu poprawę komfortu życia. Poza postępowaniem farmakologicznym, niezwykle istotne są działania wspomagające czyli zapewnienie zwierzęciu spokojnego bytu, dobrych warunków zoohigienicznych oraz odpowiedniego żywienia (ograniczenie pasz treściwych, dobrej jakości siano, dodatek odpowiednich witamin, mikro- i makroelementów, ziół, olejów o dużej zawartości kwasów omega-3, karmienie często w małych ilościach). Średni okres przeżycia przy odpowiednim leczeniu wynosi 5-7 lat.

data publikacji artykułu: 2014-12-01

Popularne teraz

Komentarze